به گزارش همشهری آنلاین، در پی ارسال نامه دو کمیسیون فرهنگی و امنیت ملی مجلس شوراي اسلامي به رئیس‌جمهور مبنی بر مدیریت فضای مجازی و مسئله فیلترینگ، رادیو گفت‌وگو در مصاحبه با دکتر سعیدرضا عاملی استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران، این خبر را بررسی کرد.
دکتر سعیدرضا عاملی اظهار کرد: «کاربران فضای مجازی در ایران 40 میلیون کاربر هستند و فضای مجازی عرصه‌های مختلف زندگی ایرانی اعم از حوزه آموزش و پرورش، آموزش عالی، حرفه‌ها و مشاغل و حوزه‌های صنعت و خدمات و حتی امروز در حوزه پزشکی، پرستاری و رادیولوژی و عرصه‌های مرتبط با زندگی روزمره نفوذ کرده است».
وی با اشاره به سطوح مختلف نفوذ فضای مجازی به زندگی واقعی، گفت: «این فضا نیاز اساسی انسان‌ها در دوره جدید است که بخش عمده‌ای از امور روزمره زندگی در عرصه حرفه‌ای و عمومی به این فضا منتقل شده است و همچون نیاز به غذا، آب، هوای سالم، تفریح و سرگرمی، فضای مجازی به حوزه نیازهای اساسی زندگی توسعه پیدا کرده است».
دکتر عاملی بر لزوم حساسیت بیشتر بر مدیریت فضای مجازی تاکید کرد و افزود: «نباید سهم مسائل بگونه‌ای باشد که یکباره همه انرژی ملی به یک سمت حرکت کند؛ ضمن اینکه 10 خط عمل مقام معظم رهبری که در حکم دوم انتساب اعضاي شورایعالی فضای مجازي ابلاغ شد، رویکرد عملی و قدرت دسته بالا در جهان داشتن بعنوان یک جهت‌گیری فعال و پیشرفت‌گرا دیده می‌شود».
این عضو حقیقی شورایعالی فضای مجازی در عین حال به آسیب‌های این محیط اشاره و تاکید کرد که در این مسیر باید مکانیزم‌هایی که منجر به مدیریت آسیب‌های فضای مجازی است، بکار گرفته شود.
- حتی یک کلیک؛ کاربر را وارد فضای سالم و ناسالم می‌کند
دکتر عاملی با اشاره به سواد اینترنتی به عنوان یکی از محورهای مورد تاکید در نامه مقام معظم رهبری در حوزه مدیریت فضای مجازی، گفت: «سواد اینترنتی شامل دانش، معرفت و بالا بردن نگاه انتقادی به سرویس و محتواست».
وی افزود: «در حوزه سواد رسانه‌ای نیز وقتی محتوا متنوع باشد و بینندگان در معرض محتواهای سالم و ناسالم قرار گیرند، با ارتقای سواد رسانه‌اي بیننده دقیق‌تر و عمیق‌تر پیدا می‌کنیم که هر متحوایی را تماشا نمی‌کند و به نقاط آسیب‌پذیر اشراف پیدا می‌کند».
دکتر عاملی، توجه ویژه مردم به محتوا در فضای مجازی را مهمترین عامل بازدارنده خواند و تصریح کرد: «علی‌رغم اینکه فیلترینگ امری لازم است و می‌تواند تا حدودی دسترسی به محتوای ناسالم را کنترل کند و یک امر ضروری است که حداقل دسترسی به محتوای ناسالم را کند می‌کند؛ اما اگر معرفت جامعه ارتقا پيدا كند افراد می‌دانند با یک کلیک وارد فضای سالم یا ناسالم می‌شوند».
- افراد غیر خبره؛ مانع‌تراشی می‌کنند
دکتر عاملی با اشاره به تجربه کشور کُره در خصوص مجازی شدن صد درصد خدمات دولت، گفت: «این مسئله به این معناست که می‌توان جلوی تخریب محیط زیست را گرفت یا حمل‌ونقل شهری کاهش پيدا مي‌كند. 4 هزار نفر در تهران به دلیل هوای غیرسالم از دنیا می‌روند و جان مردم در خطر است، فضاهای اداری روابط ناسالم با مراجعه‌کنندگان دارند که از طریق نظام‌مند کردن ارتباطات ادرای و تراکنش‌های مالی و اداری، شهروند سالم‌تری می‌توان داشت».
وی با بیان اینکه دولت در این راستا باید قدمی بسیار بلند بردارد، ادامه داد: «رتبه آمادگی الکترونیک و آمادگی شبکه ما بطور متوسط 120 به بالاست، این در حالیست که رتبه علمی جمهوری اسلامی ایران بین 16 و 18 است و تناسبی بین این دو آمادگی وجود ندارد».
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با بيان اينكه بهره‌گیری از خدمات مفید و سالم منجر به پر شدن جای خدمات غیرمفید می‌شود، افزود: «ما دارای ظرفیت‌های علمی گسترده هستیم و باید زیرساخت‌ها را فراهم کنیم ولی این فضا باید تخصصی باشد. بنده معتقدم عمیق‌ترین لایه عدالت از طریق تخصصی‌گرایی تامین می‌شود».
این استاد ارتباطات دانشگاه تهران گفت: «بسیاری از افراد غیر خبره در این حوزه مانع‌تراشی كرده و اظهار نظرهای غیرکارشناسانه ارائه می‌کنند».
وي اضافه کرد: آمریکا از این فضا حتما برای اِعمال قدرت استفاده می‌کند و ما اگر در پی فرمایش مقام معظم رهبری منفعل باشیم، نمی‌توانیم کاری پیش ببریم و روز به روز توان كشورهای پیش رو بیشتر خواهد شد. باید توجه داشته باشیم که خلاقیت در فضای مثبت و امیدوار شکل می‌گیرد. باید جرأت دانشمندان و کارشناسان خبره را در این فضا بالا برد و آنها در یک رقابت جهانی به تولید زیرساخت، سامانه و خدمت تشویق كرد».
- با سهم 3 دهم درصدی نمی‌توان توقع معجزه داشت
دکتر عاملی بیان داشت: «در کشورهای توسعه‌یافته سهم سرمایه‌گذاری در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات بین 17 تا 32 درصد کل سرمایه‌گذاری ملی است ولی در ایران متاسفانه 3 دهم درصد به این مهم اختصاص داده شده و اگر این نسبت را صرفاً با بودجه عمومی کشور بسنجیم، حدود 2 درصد است، که معمولاً بخش عمده‌ای از آن تخصیص پیدا نمی‌کند. با سهم سه دهم درصدی یا 2 درصدی نمی‌توانیم معجزه کنیم».
وی افزود: «شورایعالی فضای مجازی باید سهم 40 درصدی از سهم سرمایه‌گذاری ملی توسعه را در اختیار داشته باشد تا این شورا معنادار باشد واگرنه تاثیر پیشرفت و توسعه آن ضعیف خواهد بود؛ يعني سیاست‌گذاری متناسب به سهم اعتباری این حوزه خواهد بود».
نظر شما